Het komt vaker voor dan je denkt: ratten die kaal worden. Hoe kan het dat een rat steeds meer haar verliest en uiteindelijk zelfs (deels) kaal kan worden? Er zijn verschillende redenen voor, soms is het genetisch bepaald maar het kan ook door ziekte of ouderdom komen. Je wilt uiteindelijk natuurlijk dat jouw tamme rat zichzelf goed voelt in zijn eigen huid, eh, vacht.. dus lees verder als je wilt weten welke oorzaken er zijn voor kaalheid bij tamme ratjes.
Aangeboren
De eerste reden dat een rat haar verliest of zelfs soms al zonder haar geboren worden, is omdat dit genetisch is bepaald. Er bestaan verschillende vachtstructuren, de gladharige tamme rat is de meest voorkomende. De gladharige rat kan zeker kaler worden door genetica, maar vaker heeft dit een andere oorzaak waar ik later dieper op in ga. Dit deel gaat vooral om de ratten met een bijzondere vachtstructuur.
De bijzondere vachtstructuren zijn erg uiteenlopend, zo zijn er naaktratten: deze komen zelden voor in Nederland en fuzz ratten die we een stuk vaker zien en vaak onterecht naaktrat genoemd worden. Fuzz ratten worden geboren met hier en daar wat donshaar en raken dit naarmate ze ouder worden kwijt. Naaktratten worden zonder haar geboren. Ook zijn er bepaalde vachttypes die zich kenmerken doordat ze dunner zijn of (kunnen) worden naarmate een rat ouder wordt.
Een voorbeeld van vachtstructuren bij ratten die gepaard gaan met kaalheid is de rex vacht, een haartype die zich kenmerkt door de kleine krulletjes en daarbij de krullende snorharen. Rex ratjes kunnen al vrij snel kale plekken krijgen, maar meestal krijgen ze dit pas op latere leeftijd. Een dubbelrex is een ratje die uit de combinatie rex (drager) x rex (drager) komt, doorgaans hebben dubbel rex ratten al sneller en meer haarverlies. Ook bij harley (langharig) en wavy (golvend) staan er om bekend dat ze een dunnere vacht hebben die uit kan vallen. Verder is er nog de vachtstructuur silken (voorheen silvermane), bij deze ratjes zien we doorgaans niet dat ze haar verliezen.
Ouderdom en ziekte
Wanneer een rat een dagje ouder wordt, krijgt hij of zij vaak last van wat ouderdomskwaaltjes. Één van deze kwaaltjes is kaalheid. Wanneer een oudere rat kaal wordt kan het echter geen kwaad om een medische check te laten uitvoeren, kaalheid kan bij een gladharige rat namelijk ook betekenen dat er iets mis is.
Een van de meest voorkomende ziektes die kaalheid bij tamme ratten veroorzaakt is mijt. Mijten zijn kleine geleedpotigen die zich tegoed doen aan voornamelijk de huidcellen maar ook het bloed van zijn gastheer of -vrouw. Door de beten van de mijt irriteert de huid waardoor het gaat jeuken en het haar uitvalt. Mijten zijn goed te behandelen met ivermectine (een druppel stronghold kitten in de nek werkt doorgaas het beste, dit dien je na 2 weken te herhalen). Wanneer de mijt weg is zullen de haren langzaam terug groeien.
Naast kleine beestjes die op jouw rat wonen, zijn er ook andere medische oorzaken die kaalheid kunnen veroorzaken. Denk hierbij aan een afwijking in de werking van de schildklier of een stofwisselingsstoornis bijvoorbeeld. Helaas is dat lastig vast te stellen bij ratten.
Gedrag
Soms zie je dat er uit het niets een kale plek ontstaat ergens op het lijf van een ratje, of wanneer je een groep hebt zelfs bij meerdere ratten. De oorzaak hiervan kan zijn dat je een ratje in de groep hebt die aan het barberen (oftewel kapper spelen) is. Deze rat bijt alle haartjes weg bij zichzelf en/of bij anderen. Dit is wanneer ze het bij zichzelf doen vaak op de poten maar kan ook elders op het lichaam gebeuren. Een oorzaak van dit gedrag kan stress zijn: bijvoorbeeld door een verhuizing, verandering in de omgeving of de groep. Het barberen is te vergelijken met OCD bij mensen: het is een psychische kwestie waarbij het ratje veel te fanatiek blijft wassen.
Rattenstaartjes 